“Marjinal Fayda” nın bazan yalnızca iktisadi konularda değil hayatın her alanında geçerli olan evrensel kanun olduğunu düşünürüm. “Miktar arttıkça yüklenen her bir birimin toplama kattığı anlam azalır, miktar had safhada artarsa bu kez reel anlamda değer ve verim azalır.” diye tanımlayalım. Fazla kitap dili oldu ekonomi ile ilgili olanları ürkütmeden bunu önce çöldeki adam adam örneği ile anlatalım bu sefer. Diyelim ki çöldesiniz, suyunuz biteli çok oluyor. Bir bardak su için herşeyinizi verirsiniz. ıkinci bardak için de değerli bir şeyler verirsiniz. Üçüncü bardak için yine değerli bir şey verirsiniz ama susuzluğunuz geçtikçe birşeyler verme ihtiyacınız azalır. 25. bardağı içmeniz için belki size bir şeyler vermeleri gerekir. Bu örnekte suyun marjinal faydası, beşinci dakikada dibe inmiştir.
Yazılardan paylaştığım üzere iki yıl civarı süredir arkadaşlık sitelerine üyeyim ve bir süredir “Azalan Marjinal Fayda” kavramının bu tür sitelerden sağlanan tanışmalarda da olduğu dikkatimi çekmeye başladı.
şimdi marjinal faydayı E-Çöpçatan sitelerin verdiği servis açısından değerlendirmeye çalışalım. Niye bu sitelere üye oluyoruz? Çünkü, artık Internet de bir mecra. Hatta normal şartlara hiç karşılaşma olasılığı olmayan kişilerle de tanışabiliyorsunuz.
Benim üye olma sebebim, etrafımda yeni birileri ile tanışma şansım fazla yoktu. Olanlar da iş arkadaşlarım, müşterilerimdi ve her iki grup da ilgi alanım dışında idi. Burada sayısını vermeyeceğim ama epey kişi ile tanıştım. Bir kısmı ile tanışmamış olmayı tercih ederdim ama bir kısmı ile de tanıştığıma mutluyum ama konu bu değil, başka bir yazı da bunu da yazarım.
Yeni biri ile tanışma şansınız günlük hayatınızda çok az iken, binlerce üyesi olan bir sitede daha yüksek. Bunların hepsi çerçöp de değil. Gayet düzgün, tanışmaktan mutlu olacağınız insanlar da çıkacaktır ama gerçek hayatta çok az ilginizi çeken yeni karşı cins ile tanışabilirken, bir kaç ay içinde onlarca ilginizi çekecek kişi ile tanışabileceğinizi, tanışıyor olduğunuzu gördüğünüz zaman bu noktada fark etmemiş olsanız da artık E-çöpçatan sitelerde tanıştığınız kişilerin marjinal faydası düşmeye başlayacaktır.
Çölde susuzken birinci, ikinci bardak suların marjinal faydası yirmibeşinci bardak ile aynı değildi yukardaki örnekten hatırlarsanız. Burda yanlış anlama olmasın. şu demek değil: yirmibeşinci kişiden sonra tanışmanın marjinal faydası düşüyor. Marjinal faydası düşen sizsiniz ya da tanıştığınız kişi. Normalde bir yılda birkaç ilginizi çekebilecek kişi ile tanışabiliyorken, bu platformlarda onlar, yüzlerce olduğunu fark ettiğinizde, en ufak bir sorunda ya da işinize gelmeyen bir durumda vaz geçersiniz ya da vaz geçilirsiniz.
Peki tanışmalarınızda “azalan marjinal fayda” sorunundan kurtulmanın yolu var mıdır?
Bu konuyu bir kaç açıdan değerlendirmeye çalışacağım. Marjinal faydanın azalması sizi de, karşınızdaki kişiyi de kesen bir bıçak. Diyelim ki size değerli olduğunuz hissettirmiyor karşı taraf, ya da hakkında daha önce bilmediğiniz birşey öğrendiniz ve bu konuya toleranslı olmakla, gemileri yakmak arasında kararsızsınız.
Bu duruma düşmenize sebep olan büyük ihtimalle tanıştığınız kişinin sizden önce tanıştığı birileri ile hala süren bir yakınlığının olmasıdır. Siz çölde susuz kalan kişinin üçüncü, dördüncü bardak suyu gibi bir durumdasınız. Diğer taraftan karşı cinsin ilgi alanında varlığını sonradan sezdiğiniz hemcinsinizin de marjinal faydası düşmeye başladı.
şeytan bana bu durumda rekabet piyasasından çekil, hayatında zaten birileri varken bunu sonradan öğrendin zaten, bari diğer hemcinsin marjinal faydası yükselsin demekte. Hoş şimdiye kadar varlığımdan haberdar olmadıkları için bana teşekkür eden hemcinsim de olmadı J Neyse şimdi burda benim yaptığım iyi yol mu?’dan çok, ne yapmalıyı bulmaya çalışacağız.
E-çöpçatan siteler bana da bir sürü ilgimi çekecek karşı cins ile tanışma imkanı veriyor ve ben de bu marjinal fayda konusunda masum değilim. Tolerans göstermem gereken pek çok durumda tolerans göstermedim. Toleranslı olmayı denemek gerek ama sizi aptal yerine koyanlara toleranslı olun demek de değil bu….