Oysa daha dün gibi yakındı yaz mevsiminin başlaması. Tıpkı insan ömrü gibi mevsimler, insan ömrüyle özdeşleşmiş mevsimler, ne de çabuk bitiveriyorlar. Başladıklarıyla bittikleri bir sanki..
Sonbahar; hüzünlerin mevsimi gibi bir ifade içerse de, yeni bir başlangıç gibidir aslında. ıçindeki son kelimesinin verdiği bir esintiyle olsa gerek, her şeyin sonuymuş gibi bir algılama sözkonusu olsa da, okulların başlaması nedeniyle ‘yeni umutlara, yeni ışıklara, yeni hayatlara yelken açmak’ kavramları da sonbahar kelimesinin içinde saklı durmaktadır..
Bu yaz başında, okullar kapandığı zaman “Eylülde Gel” başlığıyla bir yazı yazmıştım. ‘Eylülde gelme’ zamanına çok az bir zaman kaldı. Kimi çocuklar yeni başalayacaklar öğrenim hayatlarına, kimi öğrenciler yeni okullara, kimileri de başka ülkelerde yelken açacaklar yeni yeni ufuklara….
Yılın son mevsimi Sonbahar, tıpkı insan yaşamındaki son mevsim gibi… hüzün, solma, sararma, toprağa düşme eylemleriyle bitişin öyküsünü anlatan bir süreç… bir yılın bitişi ile bir ömrün bitişi….
Çocukluğumuzun sonbaharlarını şimdiki sonbaharlardan daha kalıcı buluyorum belleğimde. O yılların Sonbaharlarını Çukurova’da yaşardım. Türkiye’nin en yeşil köşelerinden birisi Çukurova. En verimli toprakların diyarı Çukurova. Bir zamanlar pamuk deposu Çukurova.
Yaz mevsiminin bitiminde, sonbaharın gelişiyle birlikte pamuk harallarıyla (çuvalın büyüğü) yüklü traktörler, kamyonlar, dizi dizi dizilirdi fabrika önlerine pamuklarını satabilmek için.
Toroslardan keçiboynuzları getirirdi tanıdkılarımız hediye olarak.
Güneydoğudan kamyonlar dolusu gelen pamuk işçilerinin (ırgat), tarlalardaki çadırlı yaşamları ise, pamuklu günlerin bir başka manzarasıydı…
şimdilerde ne o pamuk traktörleri kaldı, ne de o pamukları alan fabrikalar. Hiç yok değil ama eskiyi özletecek kadar az miktarda.. Gördüğüm her yerde satın aldığım keçiboynuzu o günlerden kalma bir alışkanlık… Güneydoğu’dan Çukurova’ya göç ise bol pamuklu günlerin başlattığı bir hareket olmuştur.
Tıpkı yılın son mevsimi, ömrün son yılları gibi, pamuk yetiştiriciliğinin de sonbaharı yaşanıyor Çukurova’da. Devletin sahip çıkamadığı pamuk yetiştiriciliği ve onun devamındaki pamuk endüstrisinin; sonbahar mevsimi gibi, bir bitişe doğru gidişi, hem Türkiye hem de Çukurova için önemli bir iş gücü kaybı yaratmıştır. Yani hasat mevsimi sonbahar olan pamuk üreticiliği, Çukurovada sonbaharını yaşamaktadır. Tarımda, Türkiye genelinin bölgesel bir örneğidir burada vermeye çalıştığım….
Hem başlangıç, hem bitişlerin öyküsü Sonbahar kapıda bir kez daha. Yaz mevsimi çabuk geçermiş… Bir kez daha çabuk geçti işte… Okullar açılacak, yeni heyecanlar, yeni umutlarla… Koskoca bir yıl daha bitişe doğru yol alıyor. Sonbaharlarını karşılayan kısacık ömürler gibi…