Uyku sorununu sadece yetişkinler çekmiyor. Çocuklar da ‘gece terörü’, uyurgezerlik ve tıkayıcı uyku apnesi gibi sorunlar yaşayabiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli “Uyku, bebeklik ve çocukluk çağında en az beslenme kadar önemlidir. Bu nedenle uyku bozukluklarının doğru tanımlanması, tanınması ve tedavisi de önem arz etmektedir. Doğru tanı konulduğu takdirde çocuklarda uyku bozukluğu sorununun üstesinden gelmek mümkündür” diyor. Dr. İlkay Değerli, çocuklarda en sık görülen uyku sorunlarını ve çocuğunuzun kaliteli uyuması için etkili önlemleri anlattı; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Uyurgezerlik
Çocukların genelde yüzde 15’i uyurgezer. Genellikle 4-8 yaş arasında başlayıp ergenliğe doğru azalıyor. Gözler açık olsa da ağır uyku döneminde olduğu için çocuk eğer uyandırılmazsa sabah bunları hatırlamıyor. Emniyet tedbirlerini almak çok önemli!
Kabuslar
En sık 3-5 yaş arasında görülüyor. Psikolojik stres, yoğun hayal gücü, güvensizlik duygusu, yaşamda istenmeyen değişiklikler (ebeveyn boşanma ve kavgaları/ev-okul değiştirme), travmatik olaylar gibi faktörler kabusları artıran etmenlerden bazılarını oluşturuyor.
Huzursuz bacak sendromu
Uykuyu bölen bu sorunda bacaklarda ağrı, karıncalanma vb. huzursuzluklar yaşanıyor.Çocuklarda demir eksikliğinde 5 kat daha sık görülürken, B12 eksikliği ve ergenlikte aşırı kahve/sigara tüketimi de sorunu artırıyor.
Uyku terörü
‘Gece terörü’ olarak da biliniyor. Genellikle uykunun 2-3. saatinde meydana geliyor. Çocuk dehşet içinde ağlayarak kalksa da tam olarak uyanmadığından sabah olayı hatırlayamıyor. Gece terörü 30 saniye ile 3 dakika arasında devam edebiliyor.
Gece uyanmaları
Aşırı açlık ya da aşırı tokluk uyumayı zorlaştıran etkenler. Akşam yemeği uykuya yakın olmamalı. Aksi takdirde enerji vermesinin yanı sıra hazımsızlık, gaz problemleri ve uyuma güçlüğü yaratabiliyor.
Tıkayıcı uyku apnesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Değerli “Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun geçici olarak durması olayıdır. Sıklıkla 4-6 yaş arasında görülür. Çocuklarda en sık bademcik, geniz eti büyümesi ve aşırı kilo durumunda görülür. Gürültülü horlama, huysuzluk, yorgunluk, dikkatsizlik ve gelişme geriliği gibi sorunlara hatta hayati riske yol açabilir” diyor.
Narkolepsi
Önemli bir uyku bozukluğu da narkolepsi yani gündüz uyanıkken ani gelen uyku atakları. Kişi konuşurken veya yemek yerken aniden uykuya dalıyor. Buna bazen çok sevindiğinde ya da üzüldüğünde aniden yere düşme de eşlik edebiliyor.
Bu Önerilere Dikkat!
- Uyku saatlerini belirleyin, uygun sınırlar koyun ve kararlı davranın. Bundan ödün vermeyin.
- Çocuk her gece belli saatlerde uyku terörü ve uyurgezerlik sorunu yaşıyorsa saati gelmeden 15 dakika/yarım saat önce çocuğu uyandırıp tekrar uyumasını sağlayın.
- Çocuğunuzu her gün aynı saatlerde yatırın, uyku öncesi rutininize yeterli zamanı ayırın ve bu sürede çocuğunuzun sevdiği şeylere yer verin.
- Çocuğunuz gece uyanmalarında sizin yatağınıza geliyorsa, alışkanlık halini almaması için onu yatağına geri götürün. Korkuyorsa yanında kalıp rahatlamasını sağlayın.
- Gece kabuslarının nedeni gün içinde yaşadıkları herhangi bir şey veya televizyonda izledikleri görüntüler olabilir. Bazen de nedensiz kabuslar görebilirler. Çocuğunuz geceleri korktuğunu söyleyerek uyanıyorsa, mutlaka yanında olup onu rahatlatın ve kendini güvende hissedene kadar yanında kalın. Bu durum her gece tekrarlanıyorsa, çocuğunuzun sizi yanında tutmak için mi böyle davrandığını yoksa gerçekten mi korktuğunu anlamaya çalışın.
- Yatağa aç olarak ya da aşırı tok olarak yatırmayın. Çikolata gibi gece uyarıcı özelliği olan besinlerden uzak tutun.
- Uykudan önce sakin ve aile ile beraberce zaman geçirebileceği etkinlikler, uyku törenleri (masal anlatmak, ninni söylemek vb.) düzenleyin.
- Odasının çok karanlık olmamasına, ortamın nem ve ısısının (18˚C) yeterli olmasına, odanın havalandırılmasına ve odada sigara içilmemesine özen gösterin.
- Yatağında elektrikli battaniye veya sıcak su torbası kullanmayın.
- Doğrudan güneş ışığı altında veya ısıtıcı yanında uyutmayın.