1971 yılında Cenevre Üniversitesi’nde işletme profesörü olan Klaus Schwab tarafından, “dünyanın durumunu iyileştirmek” amacıyla kurulan Dünya Ekonomik Forumu (WEF – World Economic Forum) (1) , kar amacı gütmeyen bir uluslararası organizasyondur. Bu yıl 23-26 Ocak tarihlerinde Davos’ta yapılan 48. Dünya Ekonomik Forumuna 90 ülkeden yaklaşık 2.500 kişi katılmıştır. Davos toplantıları her sene birçok farklı ülkeden önemli politikacı, iş insanı ve akademisyenin bir araya gelerek dünyanın en öncelikli sorunlarını tartıştıkları ve çözüm aradıkları alanındaki en önemli organizasyonlarından biridir.
Bu yılki organizasyona ABD Başkanı Donald Trump, İngiltere Başbakanı Theresa May ve Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya başbakanı Angela Merkel, Kanada başbakanı Justin Trudeau, Hindistan başbakanı Narendra Modi, İtalya başbakanı Paolo Gentiloni gibi politik isimler de katıldı. Toplamda 340 civarında politik ismin yer aldığı bu etkinlikte Türkiye ise Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ve Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya ile temsil edildi.
Kamu sektörünün yanında 1900 civarında iş dünyası, sivil toplum liderleri, akademisyenler, sanatçılar, din adamları, özel sektör liderlerinin de katıldığı organizasyonun %21’i kadındı.
Dünya Ekonomik forumunda eğitimden, Blockchain’e, iklim değişikliğinden terörizme, yolsuzluktan cinsiyet eşitsizliğine, vergilerden ticarete, savaşlardan göçlere, duvarlardan orantısız güçlere kadar daha birçok önemli dünya sorunu tartışıldı ve çözüm önerileri konuşuldu.
Bu yılki ilginç konuşmalardan biri ise Alibaba’nın kurucusu ve lideri Jack Ma’nın “ticaret durduğunda savaş başlar” cümlesiyle akıllarda kalan konuşmasıydı.(2)
Alibaba, bugün serveti 50 milyar doları aşan Jack Ma’nın 1999 yılında, 18 arkadaşıyla birlikte kurduğu ve şu anda dünyanın en büyük e-ticaret ve teknoloji şirketidir. Bu platform yaklaşık 200 ülkede 10 milyondan fazla şirket, 500 milyondan fazla tüketici tarafından kullanılmaktadır. Şirket direk ve endirekt olmak üzere toplamda 30 milyondan fazla kişiye istihdam sağlamakta ancak hedeflerini 100 milyon kişiye iş olanağı sağlamak ve 2 milyar kişinin alışveriş yaptığı bir ortam yaratmak olarak belirlemiştir. 2018 Ocak ayı itibariyle stok değeri 527 milyar dolar olan Alibaba, Fortune dergisi tarafından dünyanın en beğenilen şirketleri arasında sıralanmıştır.
Kariyerine Çin’de öğretmen olarak başlayan Jack Ma şimdilerde Dünya Ekonomik Forumunun Yönetim Kurulu üyesidir. İnternetin gücünü ilk fark edenlerden olup dünya devi bir şirketi kuran ve yöneten Jack Ma, önümüzdeki 30 yıl içinde teknolojinin getireceği yeni olanaklarla hayatımızın çok büyük ölçüde değişeceğini ve yepyeni işlerin ve uzmanlık alanlarının oluşacağını söylüyor.
Jack Ma gençlerle söyleşirken hayata dair şöyle bir resim çiziyor (3)
- 20 yaşına kadar hatalar yapabilirsiniz; iyi bir öğrenci olun ve hatalarınızdan öğrenin.
- 20-30 yaşları arasında iyi bir lideri takip etmelisiniz. Büyük firmalarda büyük bir makinanın parçası olursunuz, oysa küçük firmalarda tutkuyu, hayalleri öğrenirsiniz. Bu dönemde nerede çalıştığınız değil, kimi takip ettiğiniz önemlidir.
- 30-40 yaşları arasında kendi başınıza bir şey yapmak istiyorsanız yapın. Çünkü bu dönemde yenilgiyi tolere edebilirsiniz.
- 40-50 yaşları arasında artık yeni şeyleri denemek değil, iyi yaptığınız şeyleri yapmalısınız.
- 50-60 yaşları arasında zamanınızı gençleri yetiştirmeye geliştirmeye ayırın, yeni nesillere destek olun.
- 60 yaşından sonra zamanınızı torunlarınıza ayırın, deniz kenarında dinlenin.
Jack Ma’nın konuşmasından bazı çarpıcı başlıkları şöyle paylaşabiliriz:
- Eğer 3. Dünya savaşı olacaksa bu birbirimize karşı değil hastalıklara, çevre kirliliğine ve yoksulluğa karşı olmalıdır.
- Her büyük teknoloji değişimi dünya dengelerini değiştirir.
- Alibaba çalışanlarının %49’u kadın. Bu, teknoloji firmalarında çok sık görülen bir oran değil ancak Alibaba’da kadınların, firmanın büyümesine büyük katkıları oluyor. Alibaba servis satan bir e-ticaret şirketi ve iyi bir servis verebilmenin önkoşulu da de iyi bir kalbe sahip olmak. Kadınların bunu çok daha iyi yaptıklarını gördük. Geçen yüzyıllarda başarılı olmak için iyi kaslara sahip olmalıydınız oysa bu yüzyılda akıllı olmak gerekiyor.
- Başarılı olmak istiyorsanız iyi bir EQ’nuz, başarıyı çabuk kaybetmek istemiyorsanız iyi bir IQ’nuz, saygın olmak istiyorsanız ise iyi bir LQ’nuz olmalı ( LQ –Love Quotient, Sevgi Ölçüsü) . Ancak şirketinizin başarılı olmasını istiyorsanız IQ, EQ ve LQ kadınlarda daha dengeli olduğu için en iyisi kadınlarla çalışmaktır.
- Alibaba’da gördük ki kadınlar diğerlerine karşı daha sorumlu ve ilgililer. Kadınlar e-ticaret sitemizi çok yoğun kullanıyorlar ama alışverişi erkeklerden farklı olarak daha çok eşleri, çocukları ve aileleri için yapıyorlar.
- Alibaba’nın yönetim takımının %38’i kadın. Biz 18 yıllık başarımızı buna borçluyuz ve bununla gurur duyuyoruz. Kadınlarla çalışırken onların kadın olduklarını değil, iyi birer iş arkadaşı olduğunu düşünüyoruz.
- Sadece erkeklerden oluşan bir şirket asla başarısını sürdüremez mutlaka kadınlarla birlikte yürümelidir.
- Bizim şirketimizde değerlere baktığınızda müşteri 1.dir, 2. Çalışanlar, 3. Paydaşlardır ve kadınlar bunu unutmuyorlar. Wallstreet bundan hoşlanmaz ama eğer bizi seviyorsanız, bize yatırım yapmak istiyorsanız bu değerler sıralamasını bilmeniz gerekir.
- Hiç kimse ticareti durduramaz ve inanıyorum ki eğer ticaret biterse savaş başlar.
- Küreselleşme bugüne kadar birçok sorunlara yol açmış olsa da durdurulamaz. Küçük ve genç işletmeleri zorlamakla beraber küreselleşme henüz bir bebek ve sadece 30 yıldır var. Yapılması gereken ise onu geliştirmek. Bugün çok daha fazla bilgiye ve daha iyi teknolojilere sahibiz. Küreselleşmeyi geliştirmek ve iyileştirmek bizim neslimizin hem sorumluluğu hem de fırsatıdır.
- Benim dedem günde 16 saat çalışırdı ve çok yoğunum derdi. Biz de bugün 8 saat çalışıyoruz ama çok yoğun olduğumuzu söylüyoruz. Çocuklarımız ise günde 3 saat ve haftada 3 gün çalışabilirler lakin onlar da çok çalıştıklarını söyleyecekler. Çalışma saatleri azalınca insanların daha çok vakti olacak ve daha çok seyahat edecekler. Bunun sonucunda küresel ticaretin gelişmesi kaçınılmaz.
- 30 yıl önce ortalama hayatınız boyunca 20-30 şehir gezerdiniz, 30 yıl sonra 300 şehir gezilecek. Yapılması gereken küresel ticaretin basitleştirilmesi, kolaylaştırılması, modernleştirilmesi ve herkesin ulaşabileceği bir hale getirilmesidir.
- 200 politikacıyı bir odaya koyarsanız anlaşmaları mümkün değildir ama 200 iş insanını bir odaya koyarsanız mutlaka ortak bir noktada buluşurlar.
- İnsanlık tarihinde ilk küreselleşme sürecinin liderliğini birkaç kral yapıyordu, oysa son 30 yılda küreselleşme 60.000 civarında büyük şirket (güçlü ülkelerdeki) tarafından kontrol edildi. İddiaya girerim ki bu süreç bundan sonraki 30 yıl içinde 6, 16 ya da 60 milyon şirket tarafından yönetilecek.
- Önümüzdeki 10 yıl içinde küreselleşmeyi, küresel satın alma, küresel satış, küresel ödeme, küresel dağıtım, küresel yolculuklar olarak yaşayacağız. Bu bir fırsattır ve bunu yakalamak gerekir. Eğer bu durumdan şikâyet ederseniz fırsatı kaçırırsınız, bu durumu kucaklarsanız yeni Alibaba olursunuz.
- Yapay Zekâ (AI- Artificial Intelligence) ve robotlar birçok işin yerini alacak ama servis sektörü gelişecek.
Kendilerini bu fırsatı değerlendirecek kadar yetkin hissetmeyenleri ise Jack Ma kendinden örnekler vererek yüreklendiriyor:
- Çok fakir bir ailede büyüdüm; iyi bir eğitim alamadım; tüm girdiğim sınavları kaybettim.
- Param yoktu; teknolojiyi bilmiyordum; iyi bir geçmiş tecrübem yoktu; zengin bir akrabam yoktu
Buna karşın inandıkları:
- 10 yıl sonra neler olacağını hayal edebiliyordum; buna hazırlanmak gerektiğini biliyordum.
- Bu bir zorluktur ama aynı zamanda da bir fırsattır.
Jack Ma “zenginlik”, “tüketim” ve “sahip olmak” üzerine ise şunları söylüyor:
- İnsanlar bana zengin olduğumu söylüyorlar ama benim bu parayı tüketecek vaktim yok.1-2 milyonunuz varsa o sizin paranızdır.20 milyonunuz varsa sorununuz vardır, para piyasasını sürekli takip edersiniz. Ama 1 milyarınız varsa bu bir sorumluluktur çünkü toplumun size bu parayı doğru kullanacağınıza dair güveni vardır. O para artık sizin paranız değildir. Bu parayı devletlerden de daha iyi harcamalısınız, insanlara faydalı olacak doğru yerlere yönlendirmelisiniz.
Jack Ma ve 18 yaratıcı insanın bir araya gelerek başlattığı ve sürdürdüğü bir başarı hikâyesi olan Alibaba’nın geldiği bu noktada kadınlar önemli rol oynuyorlar. Jack Ma’nın vizyonu, hayata bakışı yeni nesiller için iyi bir örnek teşkil ediyor ve herkesi yüreklendiriyor. Teknolojinin yarattığı rüzgârı arkasına alıp daha iyi bir dünya kurmaya hazır gençlere ve onları yüreklendirecek ailelerine, öğretmenlerine, kurumlara ve her konuda koçluk yapacak liderlere çok büyük görev düşüyor.