Amasya’nın farklı köylerinde yaşayan 16 kadın, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla, tüm kadınlara mesaj vermek adına ıstanbul’a davet edildi. Köylü kadınlar, BTA’nın Maslak Uniq’te yer alan, Tadında Anadolu Restoranı’nın organizasyonu ile şirketin aşçıları ile aynı mekânda hem yöresel yemeklerini pişirdiler, hem de köylerinde ürettikleri ürünleri gün boyunca misafirlere tanıttılar.
Köyden Kente Göçe Son
Amesia Çalışan Arı Kadınlar’ın kadınvizyon.com’un sorularına verdikleri yanıtlar, çalışma hayatının içinde var olmanın, kadının hayata bakış açısını olumlu değiştirişinin de kanıtı niteliğinde. Onlar kurdukları kooperatif sayesinde hayatın dört duvardan ibaret olmadığını idrak etmişler; eşleri, çocukları ve hatta kayınvalideleriyle ilişkilerinin daha iyi yönde geliştiğini görmüşler. Öyle ki, kooperatifin hayatlarına girmesinden önceki yaşamlarını “boş” olarak nitelendiriyor ve buna şimdi derinden üzülüyorlar. Onların anlattıklarından yola çıkarak, altı çizilmesi gereken bir husus da, kadınların üretimde yer almalarının bir yandan israfı önleyerek, üretimi arttırdığı, diğer yandan da çok önemli bir soruna yani köyden kente göç olgusuna set çektiği gerçeği.
Eğitimsiz olmaz!
KOSGEB eğitimleri başta olmak üzere, bilgisayar dahil birçok farklı eğitimden geçen arı kadınların ürettikleri ürünler, talep halinde şehir dışına kargo ile gönderilmeye başlanmış. Yurt genelindeki birçok gıda fuarına da katılan arı kadınlar, Türkiye’de halihazırdaki 187 adet kadın kooperatifi içerisinde bu yıl en başarılısı olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan ödüllerini almışlar.
Eşlerimizle daha iyi anlaşmaya başladık
Söz konusu örnek çalışmalarının içeriği ve bir araya gelişlerinin kadın olarak hayatlarında ne tür değişikliklere yol açtığı şeklindeki sorularımıza bakın, arı kadınlar nasıl yanıtlar verdiler:
Hadiye Çevik (34) gruptaki adı ile “sekreter arı”:“Kadınlar günü vasıtasıyla, bugün buraya hem kendimizi hem yaptığımız ürünleri tanıtmak için geldik. Biz kadınlar olarak kooperatifleştik; şu an 20 kişiyiz ama diğer köylerde de birçok yardımcı arılarımız var; yani yüzlerce kadınız biz. Birlikte yöresel ürünlerimizi işliyoruz, paketliyoruz, sunuma hazırlıyoruz. Kooperatif olarak Merzifon’da 6 dükkân açtık. Bir araya gelerek, makarna, mantı, unlu mamuller, topalak çorba, erişte gibi ürünleri kooperatifimiz adına üretiyor ve bunların paketlemesini yapıyoruz. Buradan elde edilen geliri de tamamen kooperatifimize bırakıyoruz ve ortak giderlerimiz için kullanıyoruz.”
Kadının neler başarabileceğini öğrendik
“Bu kooperatif, bize bir kadının neler başarabileceğini öğretti en başta. Ürettiğimiz el ürünlerini değişik yerlerde halka sunabilmek ve onların beğenisini kazanmak bizim için son derece mutluluk verici bir duygu. Kendimize güvenimizi kazandık; bu şekilde organizasyonlara katılmaktan çok mutluyuz.”
Hayatın dört duvar arasından ibaret olduğunu düşünüyordum
“Ben genç olmama rağmen hayatın dört duvar arasından ibaret olduğunu düşünüyordum ama öyle olmadığını fark ettim. Bizler şimdi daha fazla ne yapabiliriz aşamasındayız. Önceleri köyümüzde bütün ürünler hep boşa giderdi; herkes ihtiyacı olan kadarını değerlendirir, geri kalan ise israf olurdu. şimdi yetişen ürünler hiçbir köyde boşa gitmiyor. Bütün dağ ürünlerini topluyoruz, marmelat haline getiriyoruz, kurutuyoruz ve ürettiğimiz ürünlerin içinde onları kullanıyoruz. Bu, çok güzel bir duygu.”
Birsen Bayrak, (55) gruptaki adı ile “organik arı”: “Ben grup içinde alıç, elma, çilek olmak üzere organik sirke üretiyorum. 4 yıldır bu işin içindeyim. Ancak ortak atölyemizde, haftanın 2 günü imece çalışma yapıyoruz ve bu çalışmada arkadaşlarımla beraber marmelat, reçel, hamur kesimi gibi diğer ürünlerin hazırlanmasında da yardımcı oluyorum.”
Daha önceki zamanlarımızı yaşamamış sayıyoruz”
“Kooperatif çalışmalarımız bizim ailevi ilişkilerimizi çok iyi etkiledi. Eşlerimiz ile karşılıklı daha iyi anlaşmaya başladık. Daha önceleri eşlerimiz çalışıyordu, bizler evde oturuyorduk. Ama şimdi biz de çalışınca, çalışanın kıymetini anladık. Bu gruba girmeden önce yaşadığımız boş zamanları yaşamamış sayıyoruz. Dakikamız bile çok önemli artık.”
Bingül Alış, gruptaki adı ile “lider arı” (emekli öğretmen: “Eğer ülke kalkınacak ise, kırsaldaki kadının üretkenliği ve çalışkanlığı ile kalkınacaktır diye düşünüyoruz. Biz de Amesia Çalışan Arı Kadınlar olarak örnek olmak için bugün buradayız. Gerçekten toprak ile savaşan kadın, üreten kadındır. Amasya’nın 2 ilçesinden seçtiğimiz 2 dağ köyü ve 13 ova köyünden köylü kadınlarımız ile birlikte gönüllülük ve eşitlik ilkesi içinde tam 4 yıldır çalışıyoruz. Bu kapsamda unlu mamüller ürettik, kuşburnu, kızılcık, yaban armudu, karadut, gibi yaban dağ ürünlerinin marmelat, reçel ve pekmezlerini yaptık. Üretimimizin içinde elma ve alıç sirkesinin yanında, ayrıca süt ve süt ürünleri de var.”
Bu kadınlar kendi güçlerini gördüler
“Üreten bu kadınlar çok farklılaştılar. Amasya kadını, daha önceleri köyünde bu işleri tek başına zaten yapıyordu; tarlasında çalışıyordu, evinde çalışıyordu, çok zor koşullarda mücadele ediyordu fakat bu yaptıklarının hiçbiri kimse tarafından görülmüyordu ve kadın boşa çalışıyordu. Köylü kadınlar kooperatifleştikten sonra ise tek başına yaptıkları mücadelenin hiçbir şey ifade etmediğini ama imece çalışmanın çok anlamlı ve değerli olduğunu gördüler. Bu 5 yıllık süreç içerisinde önce kendilerini keşfedip tanıdılar ve güçlerinin farkına vardılar.”
Kayınvalideleri artık onlara “biraz otur, dinlen” diyor
“Bu kadınlar, ne yapabileceklerini anladılar ve önce kendilerine inandılar; eşlerini kendilerine inandırdılar, çocuklarına doğru rol model olmayı öğrendiler. Kayınvalideleri nazarındaki “sen hiçbir şey yapmıyorsun” noktasından, “gelin, otur biraz dinlen!” noktasına geldiler artık çünkü ekonomik anlamda para da kazanmaya başladılar; aile içinde onların da bir sandalyeleri oldu. Bunlar gerçek hikâyeler çünkü bu köylülerin hepsi büyük aile şeklinde yaşıyorlar. Yani kayınpeder, kayınvalide, kayın, elti hepsi bir aradalar. Büyük aile oldukları için sıkıntıları da farklı oluyor tabii. Bu kadınlar, köyden dışarı çıkmamış köy kadınları. Oysa şimdi çeşitli şehirlerde fuarlara katılıyorlar ve bu yerler de onlar için adeta birer okul.”
Kullandıkları ilaçları kestiler çünkü artık mutlular
“Köyünde mutlu olmayan, kendi içinde sıkıntıları ile savaşan köy kadını kooperatifimizin kurulması öncesinde şeker yutar gibi ilaç alırdı. Başım ağrıyor, midem ağrıyor diyerek ağrı kesici kullanırdı çünkü sıkıntısını aşacak başka bir dayanağı yoktu. Ancak birlikte üretmeye başladıktan sonra hepsi ilacı kesti! Hiçbiri hasta değil artık çünkü üretiyorlar ve çok çalışıyorlar. Çalışmanın insanı mutlu ettiğini öğrendiler.”
Dedikodu yok, dizi izlemek yok!
“Amesia Arı Kadınlar olarak ettiğimiz bir yeminimiz var bizim. Biz diyoruz ki, dedikodu etmeyeceğiz, televizyonda dizi izlemeyeceğiz, kendi içimizde iş konusunda ölümüne çatışacağız, konuşacağız ama kendimizle ilgili eksikliliklerimizi dışarıda eşlerimiz ile paylaşmayacağız. Dışarıda biz birlikte bir gücüz, bir bütünüz. Biz kendi içimizde mücadelesini verdiğimiz şey, en sağlıklı, en doğal ve katkısız ürünü tarladan sofralara nasıl ulaştırırız şeklinde.”
Artık köylerinden göç etmek istemiyorlar
“Köylülerimiz artık ‘doğduğu yerde doymak’ şeklindeki bilince ulaştılar. Köy kadınları önceleri köyden kente göçelim diye düşünürlerken, ne zamanki kentleri gezmeye başladılar, şimdi şunu söyler oldular: Bizim köyümüz çok güzelmiş, trafik sorunumuz yok, her türlü katkısız ürüne biz burada sahibiz ve çocuklarımız üniversiteyi köylerinde var etmek adına ilgili bölümleri seçecekler ve burada var olacaklar.”
Kadınların, Atatürk’ün emanet ettiği Cumhuriyet’e borcu var
“Benim kadınvizyon.com aracılığı ile kadınlara sadece şu mesajım var: Ata’mızın bize emanet ettiği Cumhuriyet’e kırsalda olsun, kentte olsun biz kadınların borcu var. Bizler bu borcu okuyarak, sorgulayarak, üreterek ve çok çalışarak ödemek durumundayız çünkü ülkemizin üreten, çalışan, model kadınlara ihtiyacı var.”
Kadinvizyon Notu: Amesia hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyen okuyucularımız, http://www.amesia.com.tr/sube.php linkine tıklayabilirler. Ayrıca; Bereket TV’de her pazar saat 10.00’da Amesia ile ilgili haberlere yer verildiğini de hatırlatalım.