ınternet Cafe’lerin içinde elbetteki sorunları olanlar vardır. Biz de halka açık bir yerde, hele gençlerin olduğu bir yerde sigara içilmesini uygun görmüyoruz. Ya da porno sitelerle ilgili kısıtlamaların uygun olduğunu düşünüyoruz. Ama bu cafe’lerin dünya’da şampiyonası yapılan bir oyun yani Counter Strike yüzünden kapatılması hayli komik oluyor. Bu konuda ilgili internet cafe’lerin gerekli hukuki işlemlere başvuracaklarına eminiz ama biz diğer tarafta size bu oyun ve diğer online oyunlarla ilgili bilgi vermek istiyoruz.
Counter-Strike oyununun Türkiye Milli Takım kaptanı Serhat Bekdemir aynı zamanda bir derginin oyun yazıları editörü. Kendisiyle online oyunlar konusunda görüştük.
Turk.internet.com : Bize online ya da bilgisayarda oyun denilince akla ne geliyor anlatır mısınız?
Serhat Bekdemir: 80’lerin başlarından itibaren bilgi işlem yapabilen makinelerde geliştirilen oyunlar 90’larda bir sektör, 2000’lerde ise Hollywood’dan büyük dev bir pazar halini aldı. (Kuzey Amerika’da 20 milyar $)
Online ve multiplayer oyunlar ise artık kendi başınıza oyun oynamaktan kurtulduğumuz anlamına geliyor. ınternet’in yaygınlaşması ve eğlence odaklı kullanılması evimizin rahatlığında dünyanın her yerinden oyuncularla bir araya kolayca gelebilmemiz demek. Yani toplumda bilinen hali ile bilgisayarlarla vakit geçirenlerin asosyal olduğuna ilişkin kanının tam aksine bilgisayarların ve internetin sosyalleşme konusundaki farklılığını ortaya koyuyor. Bu yeni eğlenceye alışmak ise Türkiye için zaman alacaktır.
turk.internet.com : Bu oyunların zararlı olanları var mı? Varsa hangileridir? Ya da şöyle soralım zararlı olanlar neden var?
Serhat Bekdemir : Oyunların zararlı olanları diye bir şey yoktur. Yaş gruplarına hitap eden oyunlar vardır. Türkiye’de neredeyse hiç bilinmeyen ESRB Rating sistemi (www.ESRB.com) yaş gruplarına yönelik olarak uygun olan ya da olmayan oyunları belirlemektedir. Türkiye’de de ESRB sisteminin uygulanması ile ilgili yapılacak olan çalışmalar “oyunlar zararlı mı?” gibi gereksiz tartışmaların önüne geçecektir.
Oyunlardan zarar görmek ise şu şekilde olabilir: Sağlığı tehlikeye atacak şekilde oyunlara bağlı olmak. Obsesif biçimde düzen dışı oyun oynamak sorun yaratacaktır. her şeyin fazlasının zararlı olduğu gibi 24 saat ya da 48 saat boyunca monitor karşısında durmak kişinin ruh halinden önce sağlına zarar verir.
turk.internet.com : Counter-Strike nasıl bir oyun?
Serhat Bekdemir : Counter-Strike tüm dünyada en çok oynanan oyun. Belirlenen haritalarda Terorist ve Anti terorist iki grubun mücadelesi üzerine kurulmuş. Çocukluğumuzda oynadığımız hırsız polis oyununun daha renkli ve daha eğlenceli olanı. ESRB 17 yani 17 yaşından büyükler için uygun olan bir oyun. Profesyonel turnuvalarda takım oyunları arasında en çok tercih edilen oyun olması oyunun dinamiklerinin çok başarılı olmasından kaynaklanıyor. 5’er kişilik takımlar halinde oynanıyor. El göz koordinasyonunun yanında, ani karar verme ve hareket etme, takım bilinci ve sosyalleşme gibi artıları var. Counter-Strike, yoğun talebin her yönden desteklenmesi ile 2000’li yılların fenomenlerinden biri.
Turk.internet.com : “Online oyun” Kuzey Amerika’da dev bir sektör dediniz. Turkiye’nin oyun pazarında adı var mı? Varsa detayını anlatır mısınız? Yoksa neden yok?
Serhat Bekdemir : Tabi ki Amerika teknolojide ileri olması ve her şeyi çabuk tüketen bir toplum olmasından dolayı radyo-televizyon eğlencesini bizden 50 yıl önce yaşam standartı haline getirmişti. şimdi 20 milyar $’lık bir pazarın olması artık eğlencenin şeklinin de değiştiğini gösteriyor. Bilgisayar oyunları size sinema ya da televizyonun sunduğu pasif etkileşimden farklı olarak sizi de eğlencenin bir parçası yaparak aktif olmanızı sağlıyor.
Biz de ise bilgisayarlar hala yaşamın bir parçası haline gelemedi. Son verilerle %13’lük bilgisayar kullanım oranı bir çok şeyi açıklıyor zaten. Türkiye bilişim pazarında büyük ölçekli olarak yer almıyor.
Türkiye oyun pazarında ise hiç yok. Öncelikle %95’lere varan kopya oyun kullanımı bu pazarı oluşmadan yok ediyor. Oyun geliştirme uzun ve pahalı bir süreç. Yetenekli ve hevesli gençlerimiz olmasına rağmen yapılan tüm çalışmalar deneyden öte değil. Oyun satılan bir ülke değiliz. Oyun yapılan bir ülke değiliz. Yanlış uygulamalarla yakında oyun bile oynanmayan bir ülke haline geleceğiz.
turk.internet.com : Türkiye’deki Internet Cafe’lerde hangi oyunlar oynatılıyor? Bu oyunların oynatılmasında acaba ESRB sıralaması gözönüne alınıyor mu? Bilginiz var mı?
Serhat Bekdemir : Türkiye’deki tüm kafeleri bilemiyorum ama Siberlig Turnuva merkezlerinde dünyada takip edilen multiplayer oyunların hemen hemen hepsi oynanıyor. Counter Strike, Warcraft, Starcraft, Fifa, Need for Speed bunlardan belli başlı olanları.
ESRB’nin farkında olduklarını zannetmiyorum çünkü toplum olarak okumayı da fazla sevmiyoruz. Oyun dergilerinde ve internet sitelerinde özellikle belirtilmesi gereken ESRB’nin oyun oynatılan ve satışı yapılan noktalarda uygulanması gerekiyor. Böylelikle devletimizin ilgili birimleri takip ve kontrolünü daha bilinçli yapabilirler.
Turk.internet.com : Counter Strike ile ilgili bahsettiğiniz konularda bilimsel bir çalışma ya da psikolog görüşü var mı?
Serhat Bekdemir : Sadece Counter Strike için değil tüm oyunlar için bu tarz bilimsel çalışmaları yürüten kuruluşlar var. Oyunların bağımlılık yarattığı ile ilgili kendi yaptığım çalışmalarda beyindeki etkileri üzerine ilginç bir makale hazırlamıştım.
EYLÜL 2003 LEVEL DERGıSı
OYUN BAğIMLILIğI DOSYA KONUSU
BÖLÜM: BEYıN VE OYUNLAR
Bilgisayarların, oyunların ve sanal dünyanın bireyleri gerçek yaşamdan kopardığına dair kanı psikoloji ile ilgilenenlerin üzerinde klinik araştırmalar yaptığı bir konu halini aldı. ınsan psikolojisinin derinliklerine son 100 yıldır indiğimiz düşünülürse, popülerliği salgın gibi yayılan oyunların 20 yıllık geçmişi olması kesin sonuçlara ulaşmayı engelliyor.
Bu konu ile ilgili çok net tanımlamalar henüz olmasa da, farklı araştırmalar oyun bağımlılığını açıklamaya çalışıyor. Bir çok klinikte yapılan araştırmalar ilginç sonuçlar ortaya çıkarmış. Ekran başında oyun oynarken beyin etkin şekilde Dopamine salgılamaya başlıyor. Kendimizi iyi hissetmemize yol açan Dopamine salgısı ve etkileri bilgisayar oyunları bağımlılığının fiziksel nedeni olarak görülüyor.
Ayrıca bazı araştırmalar bilgisayar ve oyun bağımlılığını “uyarıcı bağımlılık” olarak adlandırıyorlar. Özellikle Counter-Strike gibi online oynanan oyunların doğasından gelen, şiddet içeren durumlarda çok hızlı hareket etme zorunluluğu ve peşinden çok kısa periyotlar halinde dinlenme süreci beynimizin farklı reaksiyon göstermesine neden oluyor. Sürekli yükselen ve düşen tansiyona sebep olan bu durum Dopamine salgısı ile birlikte kimi uyuşturucuların beyindeki etkilerini taklit ediyor.
Kesinlikle kimyasal uyuşturucuların tehlikeleri ile kıyaslanamaz olsa da, bağımlılık yaratan bu fiziksel durum, oyunlara olan aşırı düşkünlüğümüzün bir sebebi olabilir mi? (Bkz : http://www.hammersmithresearch.com/specialty/article.asp?Specialty=Brain&art_id=101)
turk.internet.com : Türkiye’de her yıl düzenlenen oyun turnuvası hakkında bilgi alabilir miyiz? Milli takım nasıl seçiliyor? Bu yarışmaya Türkiye’den ve Dünya’dan kimler katılıyor? Kaç kişi katılıyor?
Serhat Bekdemir : World Cyber Games yani “Dünya Oyun Olimpiyatları” Samsung sponsorluğunda 2000 yılından beri tüm dünyada yapılan en geniş çaplı turnuva. Türkiye de ise 2002 yılından Siberlig tarafından organize ediliyor. Türkiye genelinde internet kafelerde düzenlenen turnuvalarla seçilen finalistler her yaz ıstanbul’da yapılan büyük finalde yarışıyorlar. Bu yıl 6 branşta toplam 12 oyuncu San Fransisco’daki büyük finalde Türkiye’yi temsil edecekler. WCG 2004, 60 ülkeden 700’e yakın oyuncu ile gerçekleşecek ve dünyanın en büyük gençlik festivallerinden biri olarak nitelendirebiliriz. (Bkz :
İlgili içerik