Dirim Yaşam Akademisi’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Cengizhan Elmas, yaşamsal gereklilikteki bir element olan demirin eksikliğinin, çocuklarda yol açtığı sorunlar hakkında önemli bilgiler verdi:
ANNE KARNINDAYKEN ETKİLEMEYE BAŞLIYOR
“Demir eksikliğinin gelişen beyin üzerine etkileri anne karnında başlıyor. Gebelik sürecinde yetersiz demir depoları olan annelerin bebekleri ile normal depoları olan gebelerin bebekleri karşılaştırıldıklarında; öğrenme, hafıza ve davranış gelişiminde rol oynayan beyinsel nörotrofik faktör daha düşük oranda. Demir eksikliği ağırlaştıkça farklılık daha da belirginleşiyor.
DİKKAT VE ODAKLANMA SORUNU
Demir eksikliği zamanında saptanamadığında; beyinsel fonksiyonları ve sinir sistemini etkileyebilecek bir sürece girilmiş oluyor. Sadece çocuğun motor hareketlerinde değil; duygusal, sosyal, bilişsel gelişiminde sorunlarla kendini gösteriyor.
Demir eksikliği, çocukların dikkat ve odaklanmada sorun yaşamalarına yol açabiliyor, sosyal ve fiziksel çevrelerindeki uyaranlara daha az pozitif yanıt veriyorlar. Yapılan analizler kısa dikkat süresi yanı sıra; bu çocukların mutsuz, çabuk korkan, etkileşimlerinin daha az ve hatta gergin olduklarını rapor ediyor. Uzun süre devam eden eksiklik, zeka (IQ) düzeyinde azalmaya neden oluyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite yanı sıra okul performansında da düşme görülüyor.
FAZLASI DA ÇOCUKLARA ZARARLI
Az bilinen bir önemli özellik de demirin vücutta fazla bulunmasının, yetersiz bulunması gibi zararları olduğudur. Demir toksik potansiyeli de olan bir elementtir ve vücudumuz fazla demirle karşılaştığında başta kalp, akciğerler, karaciğer olmak üzere; ciltten tutun, kemiğe, eklemlere ve beyine kadar zarar vererek sağlığı ciddi şekilde bozabilmektedir.
Çocukların demir içeren ürünleri bir anda çok yüksek dozda almaları demir zehirlenmesine yol açabildiği gibi, fazla doz içeren ürünleri uzun süre almaları da demir yüklenmesine ve zamanla benzer belirtilere neden olmaktadır.
Yine normalde bağışıklık sistemi zararlı bakterileri öldürürken demir elementine gereksinim duyuyorken, vücutta fazla miktarda serbest demir varlığında ise tam tersi olarak bakteri ve virüslerin çoğalmasını uyarabilmekte ve enfeksiyon riskini arttırabilmektedir.
DEMİR TEDAVİSİ ÇOK DÜZGÜN PLANLANMALI
Demir eksikliği tedavisinde demir desteği verilmelidir ve buna neden olan bir durum varsa onun düzeltilmesi mutlaka sağlanmalıdır. Tedavi sürecinde kansızlık düzeltilirken vücutta demir depolarının da doldurulmasının sağlandığından emin olmalısınız. Yüksek dozlarda demir ilacı kullanmak demir eksikliğini daha erken ve daha hızlı düzeltmeyecektir. Bu durumda fazla verilen demir için uyarıları özellikle göz önünde tutmalısınız.
Tedavide emilimi iyi olan, tolere edebilmesi ve uyumu daha kolay olabilecek demir ürünleri, tercih edilmelidir. Tedavisi mutlaka uygun dozlarda ve yeterli sürede planlanmalıdır. Demir alırken çay, kahve gibi demir emilimi engelleyen içeceklere, ilaç, besin ve diğer katkı ürünlerine de dikkat etmelisiniz.”