Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürü Doç.Dr. Ayşen Gürcan, internet kullanımının gerekli özen gösterilerek ve ebeveyn gözetiminde yapılması durumunda çocuk ve gençlere büyük fayda sağlayacağına inanıyor. Türk aile yapısının güçlendirilmesi temelinde çalışmalarını sürdüren Gürcan, özellikle, çocukların kültürümüze yabancı unsurlara öykünmemeleri için bir rol model sunulması gerektiğini belirtiyor. Gürcan ile güncel konular üzerine konuştuk…
Kadinvizyon.com; Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar genel Müdürlüğü olarak görev ve sorumluluklarınız nelerdir kısaca anlatabilir misiniz?
Ayşen Gürcan; 17 yıllık bir geçmişe sahip olan Genel Müdürlüğümüz Türk ailesinin bütünlüğünün korunması, güçlendirilmesi ve sosyal refahının artırılması amacıyla ulusal ve uluslar arası düzeyde bilimsel araştırmalar yapmakta ve yaptırmaktadır. Ayrıca, sosyal sorunların tespiti ve çözümüne yönelik olarak araştırmalar yapmak ve projeler geliştirmekle de görevlidir.
Kadinvizyon.com; İnternetin çocuklar üzerindeki etkisi nedir?
Ayşen Gürcan; Öncelikle internet çocuklarımız için kültürel,eğitici ve aydınlatıcı potansiyeli olan önemli bir kaynaktır. ınternette muazzam bir bilgi ve içerik çeşitliliği sunumunun ötesinde çocuğun sosyalleşmesini sağlayan, onu utangaçlık, yanlızlık ve çekingenlikten uzaklaştıran ve zihinsel gelişiminde kritik düşüncemeyi geliştirmesinde önemli rol oynayan yararlı iletişim kanalları yer almaktadır. Bu kanallar çocukların ilgi ve yeteneklerini, hayata dair fikir ve planlarını paylaşmak, sanal bir toplumun parçası olarak farklı kültürlerden insanlarla diyalog kurmak gibi sosyal aktiviteleri yaşamalarına olanak sağlar. Bu noktada çocuklarımızı interneti en iyi şekilde kullanmaları için cesaretlendirmeliyiz. Fakat kullanım amaçları sonsuz olan internetin çocuklar için olumsuz fiziksel, psikolojik ve sosyal etkileri ile birlikte tehlikeler de içerdiği yadsınamaz.
Yapılmış olan araştırmaların sonuçları kapsamında internet kullanımının fizyolojik olarak göz ve beden rahatsızlıklarına; internet bağımlılığı, kişilik ve ahlaki gelişim problemleri gibi psikososyal sorunlara yol açtığı, sosyal gelişimi olumsuz etkilediği, çocukta arkadaş edinme sıkıntısı yarattığı ve bu “yalnız” çocukların, giderek toplumla iletişim kurmakta zorlanmasına ve topluma olumsuz duygu ve düşünceler beslemesine neden olduğuna ilişkin bulgularla karşılaşmaktayız. Tehlikeler olarak bakıldığında ise çocukların pornografi, uyuşturucu, alkol, çeşitli silahlar içeren sitelerle karşılaşması ve doğal olarak bunları merak etmesi, dolayısıyla bu sayfaları okuması ve etkilenmesi; internette yeni birileriyle tanışarak kurdukları ilşkilerde farklı istismarlara maruz kalmaları gibi sonuçlar görülmektedir.
Bu noktada yapılan araştırmalar daha çok internetin faydaları, zararları ve ailenin internet hakkındaki görüşleri üzerinde yoğunlaşmakta ve 2000 sonrası yapılmış olanlarda genel olarak internetin aile içi iletişimi olumsuz etkilediği tespitine yer vermektedir. Fakat bu çalışmalarda halen bir görüş birliğine varılmamıştır ve az sayıda olan bu kapsamlı ve güncel olarak yapılması gereksinimi vardır. Bu bağlamda en son araştırma olarak bizim kurumumuz tarafından yaptırılmış olan “ınternet Kullanımı ve Aile” araştırması (kitap olarak yayınlandı) yer almaktadır. Bu araştırmayla Türkiye’de ailelerin internet kullanımıyla kolaylaşan ve yaygınlaşan konularla ilgili sorunlar ve alınabilecek önlemler açısından profillerini bütün yönleri ile değerlendirilmiştir. Bu çerçevede iletişim, sağlık, güvenlik-etik, mekan alt boyutlarında internet’in Türkiye’de internet kullanan aile ve aile bireylerinin sosyal yaşantısındaki yeri aile bireylerinin görüşlerine başvurularak değerlendirilmiştir. Araştırma TÜıK verilerinden yararlanılarak iki aşamalı tabakalı küme örneklemesi yöntemiyle 26 ilde 2000 hanede toplam 2000 anne, 2000 baba ve 819 çocuktan toplanan veriler üzerinden gerçekleştirilmiştir.
Yapılmış olan bu araştırmamızda elde edilen bulgular arasında çocukların görüntülü ve sesli iletişimde en çok kullandığı teknolojinin internet olduğu; çocukların hem annelerden hem de babalardan internette güvenlik ve etik açısından maruz kaldıkları tehlikelerin daha çok olduğu; internette gezinirken en çok karşılaşılan sorunların başında şiddet, terör ve pornografik içeriklerin geldiği ve çocukların internet kafeden internete bağlanma oranları arttıkça internet’teki Ayşen Gürcan; kimliği belirsiz kişilerce şahıslarına yönelik hakaret, tehdit veya ahlaksız teklifle karşılaşma oranlarının arttığı yer almaktadır.
Yurt dışında yapılan diğer araştırmalar arasında ABD’de yapılan 20 yıllık bir araştırmanın sonucuna göre şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının, özellikle erkek çocuklarda, saldırgan davranışlarda artışa yol açtığı, ABD’deki Ulusal Medya ve Aile Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmaya göre ise oyunların çocukları saldırgan, hantal ve saygısız hale getirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca internet kullanım yaşının düşmesine ilişkin 0-6 yaş arası çocukları olan 1065 veliden bilgi alınarak ABD’de yapılmış başka bir araştırma da yer almaktadır. Diğer bir ‘Çocuk ınternet Risk Algılama’ adlı araştırmada çocukların bir büyüğün denetimi olmadan internet’teki Chat odalarını düzenli olarak ziyaret ettikleri ve pornografiyi bir risk olarak algılamadıkları ortaya konmuştur.
Röportajın devamını burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.