Türk Böbrek Vakfı’ndan Paketli Gıdalardaki Şeker Ve Tuz Oranına Karşı Yeni Eylem Planı: Geç, Dikkat Et Ve Dur İle ‘Trafik Işıkları Modeli’
Her 100 gr yiyecek ve içecekte
Kırmızı : 22,5 gramdan fazla şeker, 1,5 gramdan fazla tuz DUR!
Sarı : 5-22,5 gram arası şeker, 0,3-1,5 arası tuz DİKKATLİ TÜKET.
Yeşil : 5 gram ve daha azı şeker, 0,3 gram ve daha azı tuz GEÇ
Aşırı tuz ve şeker tüketiminin yol açtığı hastalıklardan korunmak için çalışmalarına aralıksız devam eden Türk Böbrek Vakfı, gıdalardaki şeker ve tuz oranını dikkat çekici hale getirmek için harekete geçti. İrlanda Kalp Vakfı’nın benzer bir çalışmasından ilham alınarak tuz ve şeker tüketimine uyarlanan ‘Trafik Işıkları Modeli’; yiyecek ve içeceklerdeki şeker miktarının düzeylerini işaret ederek, tüketicilerin daha sağlıklı seçimler yapmasına rehberlik ediyor.
Projenin tanıtımı ve ilk uygulaması Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Yardımcısı Timur Tuğral, Sporcu Hasan Yalnızoğlu ve Murat Kölük İlköğretim Okulu öğrencilerinin katılımı ile gerçekleştirildi. IBB Sosyal Tesisleri, trafik eğitim parkurunda yapılan etkinlikte tuz ve şeker miktarları ile gıdaların uygun, uygun olmayan ve dikkatli tüketilmesi gereken durumları trafik ışıkları ile uygulamalı olarak gösterildi.
Proje ile ilgili açıklama yapan Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk; “Vakıf olarak, ülkemizde böbrek sağlığının korunması ve kronik böbrek yetmezliğinin önlenmesi adına pek çok çalışma yürütüyor ve projelere imza atıyoruz. Bu defa ise günümüzde yoğun olarak tüketilmeye başlanan ambalajlı yiyecek ve içecek içeriklerinin daha kolay anlaşılır olması ve kişilerde farkındalık yaratılması adına harekete geçtik. Söz konusu proje etiketlerde özellikle tuz ve şeker miktarının ‘trafik ışıklar modeli’ ile belirtilmesini, fazlasının kırmızı, ortasının sarı ve azının yeşil olacak şekilde işaretlenmesini hedefliyor” dedi.
TBV Başkanı Erk yaptığı konuşmada Türkiye’deki çocuk obez nüfusun fazlalığına dikkat çekti: “Türkiye’de 3 milyondan fazla obez var ve bunun 1,8 milyondan fazlası 0-18 yaş aralığında. Bu sebeple söz konusu projemizi paketli yiyecek ve içeceklerden en çok etkilenen grup olan çocuklarla birlikte yapıyoruz. Toplum olarak, geleceğimiz ve sağlıklı nesiller için çocuklara karşı sorumluluğumuz büyük bu sebeple onlara daha fazla önem vermeliyiz”.
Proje için T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na çeşitli ülkelerden örnekler göndererek önerilerde bulunduklarını belirten Timur Erk, “ilgililer bu yönde çalışmalarını başlattılar, biz bu proje ile değerli Bakanlığımıza destek oluyoruz ve umuyoruz ki söz konusu gıdaları üreten firmalar da gerekli duyarlılığı göstererek ambalajlarında bir an önce bu etiketleme sistemine geçeceklerdir” dedi.
Kamunun, Türk Böbrek Vakfının ve ilgili diğer kurumların ortak çabasıyla Türk Gıda Kodeksi’nde değişiklikler yapılmış, özellikle ekmek üretimindeki tuz miktarı daha sağlıklı düzeylere çekilmişti. Ayrıca son yıllarda kamuoyu gündemine gelen çalışmalar ile başta T.C. Sağlık Bakanlığının beş yıllık tuz tüketimin azaltılması kampanyası olmak üzere Türk Böbrek Vakfının aralıksız sürdürdüğü faaliyetleri ve ilgili STK’ların çalışmaları ile kişi başı günlük tuz tüketimi ortalama 14 grama düşürülmüştü. Bu çalışmalardan önce kişi başı günlük tuz tüketimi ise ortalama 18 gramdı. Ancak kişi başına 6 gram olması gereken günlük tuz tüketimi düzeyine ulaşabilmek için daha fazla yol alınması gerekiyor
Bugüne kadar İngiltere, Meksika ve Ekvador gibi ülkelerde yapılan benzer uygulamalar sayesinde tüketicilerin sağlıklı beslenme açısından önemli ölçüde bilinç kazandığı görülüyor. Yeterli ve dengeli beslenmenin temellerinden biri de, doğal ve işlem görmemiş gıdalar tüketmekten, günümüzün yaşam koşullarında işlem görmüş ve paketlenmiş gıdalar ister istemez beslenmenin bir parçası haline geliyor. Trafik ışığı renklerinin gıda ambalajlarına uyarlanması gibi oldukça basit bir temele dayanan bu projede, yiyeceğin veya içeceğin her 100 gramındaki tuz ve şeker içeriğinin miktarı vurgulanıyor.
Buna göre her 100 gramında 1,5 gramdan daha fazla tuz ile 22,5 gramdan daha fazla şeker bulunan gıdalar kırmızı renkle belirtiliyor. Kırmızı uyarı, söz konusu ürünün tüketilmemesi veya oldukça sınırlı tüketilmesi gereğini işaret ediyor.
Sarı renkli uyarı, her 100 gramında en az 0,3, en fazla 1,5 gram tuz ile en az 5, en fazla 22,5 gram şeker içeren gıdaları kapsıyor. Bu tür yiyeceklerin ve içeceklerin dikkatle tüketilmesi öneriliyor.
Yeşil renkli uyarı ise güvenle tüketilebilecek ürünleri kapsıyor. Bu gruptaki gıdaların 100 gramında 0,3 gramdan daha az tuz ile 5 gramdan daha az şeker bulunuyor. Porsiyon başına sağlıklı miktarlarda tuz ve şeker içeren bu gıdaların da yine aşırı tüketilmemesi önemle hatırlatılıyor.